Poprawna wentylacja jest kluczowa dla naszego zdrowia i komfortu w domu, a rekuperatory stanowią coraz popularniejsze rozwiązanie w tym zakresie. Jednakże wybór odpowiedniego modelu może być wyzwaniem, szczególnie dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z tą technologią. Jakie czynniki mają decydujące znaczenie przy wyborze i jak dobrać rekuperator odpowiedni do budynku?
Rodzaje rekuperatorów
Wymienniki krzyżowe, mimo że są powszechnie stosowane ze względu na swoją prostą konstrukcję i stosunkowo niskie koszty, mają swoje wady. Ich sprawność odzysku ciepła wynosząca około 60% może być niewystarczająca, zwłaszcza że mogą one doświadczać szronienia się już przy temperaturze -5°C. Istnieje także ryzyko przenikania zapachów i zanieczyszczeń między strumieniami powietrza.
Wymienniki obrotowe, choć droższe, oferują wyższą sprawność odzysku ciepła, sięgającą nawet 80%. Ich konstrukcja pozwala również na odzysk wilgoci z powietrza, co wpływa korzystnie na komfort użytkowników. Niemniej jednak wymagają one energii zewnętrznej do obrotu, co zwiększa ryzyko awarii, zwłaszcza ze względu na obecność części ruchomych.
Natomiast wymienniki przeciwprądowe, zwłaszcza te w formie spiralno-przeciwprądowej, są uznawane za najnowocześniejsze rozwiązanie. Mają one sprawność odzysku ciepła sięgającą nawet 90% i eliminują problem szronienia się wymiennika. Są one także znacznie bardziej energooszczędne i charakteryzują się wysoką szczelnością, co czyni je atrakcyjnym wyborem dla użytkowników dbających o efektywność energetyczną i komfort termiczny.
Wymienniki entalpiczne - Wymiennik entalpiczny, stosowane w rekuperatorach do odzyskiwania nie tylko ciepła (temperatury), ale również wilgoci (zawartości wodnej) z powietrza wywiewanego i przekazywania ich do powietrza nawiewanego. W odróżnieniu od tradycyjnych wymienników ciepła, które odzyskują wyłącznie ciepło czułe (zmiana temperatury), wymienniki entalpiczne umożliwiają odzysk zarówno ciepła czułego, jak i ciepła latentnego (związane z procesami kondensacji i parowania), co przyczynia się do bardziej efektywnej regulacji temperatury i wilgotności wewnątrz pomieszczeń.
Dzięki zastosowaniu membran lub specjalnych materiałów higroskopijnych, które przepuszczają parę wodną, ale nie powietrze, wymienniki entalpiczne mogą efektywnie przenosić wilgoć z jednego strumienia powietrza do drugiego. Jest to szczególnie korzystne w klimatach, gdzie ważne jest nie tylko ogrzewanie lub chłodzenie powietrza, ale również kontrola jego wilgotności, np. w budynkach mieszkalnych, biurowych, czy też w specjalistycznych zastosowaniach przemysłowych.
Podsumowując, wymiennik entalpiczny to zaawansowane urządzenie rekuperacyjne, które poprawia jakość powietrza wewnętrznego i efektywność energetyczną budynków przez odzyskiwanie zarówno energii termicznej, jak i wilgotności z powietrza wywiewanego, co pozwala na redukcję zużycia energii potrzebnej do ogrzewania, chłodzenia oraz nawilżania lub osuszania powietrza.
Na co zwrócić szczególną uwagę, wybierając rekuperator do swojego domu?
Przy wyborze rekuperatora do domu zwróć uwagę na kilka kluczowych czynników. Obudowa i wentylatory powinny być wysokiej jakości, unikaj modeli z blaszkowatymi łopatkami i metalowych obudów, które mogą powodować rezonans i gorsze parametry. Ważna jest również głośność centrali oraz sprawność odzysku ciepła, która nie zawsze odpowiada wartościom podawanym przez producenta. Należy wybrać jednostkę z odpowiednio wysokim sprężem, aby przepływ powietrza w całej instalacji wentylacyjnej był jak najbardziej efektywny. Montaż instalacji powinien zapewnić łatwy dostęp do urządzenia dla konserwacji i wymiany filtrów. Jak dobrać rekuperator? Coraz popularniejsze stają się także urządzenia bezobsługowe, które samodzielnie regulują pracę. Warto uwzględnić te czynniki, aby zapewnić optymalne działanie i komfort użytkowania.
Jaka jest wymagana ilość powietrza w polskich domach?
Aby skutecznie zadbać o jakość powietrza, niezbędne jest poznanie odpowiedniej ilości powietrza wymaganej do prawidłowego funkcjonowania wnętrz. Czy wiesz, jak dobrać rekuperator, aby był on zgodny z normami i wytycznymi?
Strumienie te, niezależnie od rodzaju wentylacji, powinny wynosić co najmniej:
- dla kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchnię gazową lub węglową - 70 m3/h,
- dla kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchnię elektryczną:
- w mieszkaniu do 3 osób - 30 m3/h,
- w mieszkaniu dla więcej niż 3 osób - 50 m3/h,
- dla kuchni bez okna zewnętrznego lub dla wnęki kuchennej, wyposażonej w kuchnię elektryczną - 50 m3/h,
- dla łazienki (z ustępem lub bez) - 50 m3/h,
- dla oddzielnego ustępu - 30 m3/h,
- dla pomocniczego pomieszczenia bezokiennego - 15 m3/h.
- dla pokoju mieszkalnego - 30 m3/h.
Bezpiecznie też można przeprowadzić dobór na podstawie współczynnika (K)/h wymian powietrza na godzinę. Dla domów jednorodzinnych przyjmuję się krotność wymian w wartości od 06-09/h.
Korzystając z poniższego wzoru, możemy wyliczyć zapotrzebowanie wydajności dla danej powierzchni/kubatury przy założeniu 0,8 wymian powietrza na godzinę. Przyjęta wartość K jest powyżej średniej 0,6-0,9 z powodu ewentualnych nieszczelności w połączeniach instalacji, dla niezaniżania ostatecznego wyniku, co ma wpływ na komfort w domu. Również często nie liczy się dokładnie oporów powietrza na instalacji, więc współczynnik K o wartości 0,8 wymian jest bezpieczną wartością.
VWYDAJNOŚĆ = P x H x K
P – pole powierzchni pomieszczenia/pomieszczeń [ m2 ]
H – wysokość sufitów (uśredniona) [ m ]
K – współczynnik krotności wymian /h
Przykładowe wartości dla domu jednorodzinnego z garażem:
Powierzchnia – 160 m2: liczone są pomieszczenia, które będą wentylowane, odliczony jest garaż, w którym nie będzie nawiewu i wywiewu.
Wysokość sufitów uśredniona – 2,75 m
VWYDAJNOŚĆ = (P) 160m3 x 2,75m x 0,8/h = 352 m3/h
W tym przypadku zapotrzebowanie dla domu o powierzchni 160m2 i wysokości sufitów 2,75m i założeniu 0,8 wymian powietrza na godzinę wynosi 352 m3/h.
Następnie należy sprawdzić, czy dany rekuperator spełni nasze oczekiwania w stosunku do wyliczonej wartości. Do sprawdzenia wydajności rekuperatorów służą wykresy wydajnościowe w zależności od sprężu. Każda instalacja generuje opory przepływu, w przypadku podanym w przykładzie - opory przepływu powietrza. Ma na to wpływ długość instalacji, ilość kształtek w niej zastosowanych w instalacji oraz rodzaj materiału, z którego będzie wykonana. Dla standardowej konstrukcji w domu jednorodzinnym przyjmuje się wartość 150 Pa dla instalacji.
Poniżej dla przykładu wykres wydajnościowy AirPack 4 400v Entalpy, z wymiennikiem entalpicznym i odzyskiem ciepła i wilgoci.
Z wykresu wynika, że nasze zapotrzebowanie 352m3/h uzyskamy przy ustawieniu rekuperatora na 95% możliwości. Dla przypadku podanego w przykładzie rekuperator nie będzie spełniał oczekiwań.
Rekuperatory dla domów jednorodzinnych dobiera się z nadwyżką tak, aby nie pracowały na maksimum swoich możliwości. Rekuperator dobrze dobrany powinien pracować poniżej 80% swoich możliwości.
Zdecydowanie w swojej roli spełni się rekuperator z większą wydajnością, na przykład: AirPack 4 500v Entalpy.
